5510 sayılı Kanun’un 81 inci maddesinin (ı) bendinde yer alan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranı işveren hissesi beş puanlık indirimden yararlanma usul ve esasları 2008/93, 2009/139, 2011/45, 2020/1, 2020/26 ve 2021/30 sayılı Genelgelerde açıklanmıştır.
2008/93 sayılı Genelge’nin “Alt İşvereni Bulunan İşyerleri ve Alt İşverenlerle İlgili İşlemler” başlıklı 9 uncu bölümünde;
“Dolayısıyla, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin işveren hissesinin beş puanlık kısmının Hazinece karşılanabilmesi için her bir işyeri bazında muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması gerektiğinden, asıl işverenin söz konusu indirimden yararlanmak amacıyla aylık prim ve hizmet belgesini 5510 sayılı Kanun türünü seçerek Kuruma gönderebilmesi için, gerek kendisinden gerekse kendisinden iş alan alt işverenlerden kaynaklanan muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması gerekmektedir.” hükmü yer almaktadır.
Madde hükmü doğrultusunda, özel sektör işverenlerinin malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranı işveren hissesi beş puanlık indirimden yararlanabilmeleri için hem kendisinin hem de kendisinden iş alan alt işverenlerin Kurum’a muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması gerekmektedir.
Konuyla alakalı olarak Kurum’un aleyhine Danıştay 12.H.D. tarafından açılan, bilahare 10.H.D. 2020/2727 Esasına kayden devam eden dava sonucu verilen hükümce 2008/93 sayılı Genelge ’de 9 uncu bölümde yer alan ilgili ifadenin iptaline karar verilmiştir. Bu nedenle, 2008/93 sayılı Genelgenin "9- Alt İşvereni Bulunan İşyerleri ve Alt İşverenlerle İlgili İşlemler" bölümünde yer alan açıklamalar;
"Dolayısıyla, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin işveren hissesinin beş puanlık kısmının Hazinece karşılanabilmesi için işverenin muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması gerektiğinden, asıl işverenin söz konusu indirimden yararlanmak amacıyla muhtasar prim ve hizmet beyannamesini 5510 sayılı Kanun türünü seçerek Kuruma gönderebilmesi için işverenin muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu ile kendisinden iş alan alt işverenlerden kaynaklanan muaccel sigorta primi, işsizlik sigortası primi ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması gerekmektedir.
Örnek - 2024/Eylül ayına ilişkin muhtasar prim ve hizmet beyannamesinin Kuruma gönderilmesi gereken sürenin son günü olan 27/10/2024 tarihinde asıl işveren (A) Limited Şirketi ve kendisinden iş alan alt işverenlerin muaccel borçlarının,
Sigorta primi İşz.Sigor.Primi İdari P. C. G. C. ve G. Z.
Asıl işveren; ------ ------ ------ ------
1 nolu alt ------ ------ ------ ------
2 nolu alt 4.000,00 1.000,00 ------ 350,00
3 nolu alt ------ ------ 2.000,25 150,00
olduğu varsayıldığında,
- Asıl işveren olan (A) Limited Şirketi, (her ne kadar kendi çalıştırmış olduğu sigortalılardan dolayı Kuruma muaccel borcu bulunmasa da) kendisinden iş alan (2) nolu alt işverenin Kuruma muaccel borcunun bulunması ve bu borçtan alt işverenle birlikte sorumlu olması; (2) ve (3) nolu alt işverenler ise, kendi çalıştırmış oldukları sigortalılardan dolayı muaccel borçlarının bulunması; nedeniyle muhtasar prim ve hizmet beyannamesini 5510 sayılı Kanun türünü seçmek suretiyle gönderemeyeceklerdir.
- (1) nolu alt işveren ise, çalıştırmış olduğu sigortalılardan dolayı Kuruma borcunun bulunmaması ve gerek asıl işverenin, gerekse diğer alt işverenlerin Kuruma olan borçlarından dolayı herhangi bir sorumluluğunun bulunmaması nedeniyle muhtasar prim ve hizmet beyannamesini 5510 sayılı Kanun türünü seçmek suretiyle gönderebilecektir.
Örnek - 2024/Ekim ayına ilişkin muhtasar prim ve hizmet beyannamesinin Kuruma gönderilmesi gereken sürenin son günü olan 26/11/2024 tarihinde asıl işveren (Z) Limited Şirketi ve kendisinden iş alan alt işverenin muaccel borçlarının,
Sigorta primi İşz.Sigor.Primi İdari P. C. G. C. ve G. Z.
Asıl işveren; ------ ------ ------ ------
1 nolu alt ------ ------ 4.000,50 450,00
olduğu varsayıldığında,
- Asıl işveren olan (Z) Limited Şirketinin kendi çalıştırmış olduğu sigortalılardan dolayı Kuruma muaccel borcu bulunmadığı ve kendisinden iş alan (1) nolu alt işverenin idari para cezası borcu bulunsa dahi, söz konusu borç bu indirim kapsamında asıl işverenin sorumlu olacağı borç olarak değerlendirilemeyeceğinden asıl işveren muhtasar prim ve hizmet beyannamesini 5510 sayılı Kanun türünü seçmek suretiyle gönderebilecektir." şeklinde değiştirilmiştir.
Bu itibarla 2008/93, 2009/139, 2011/45, 2021/26, ve 2021/30 sayılı Genelgelerin bu Genelge ’ye aykırı hükümleri uygulanmayacaktır.
Bu Genelge hükümleri yayımı tarihi itibarıyla yürürlüğe girer.
Bilgilerinize Sunarız,
Saygılarımızla.